Nếu bạn đang gặp tình trạng nóng trong người, mệt mỏi, da khô, nổi nhiều mụn thì có thể đây không chỉ là dấu hiệu của sự căng thẳng mà còn là do sự rối loạn nội tiết. Vậy rối loạn nội tiết là gì? Dấu hiệu và cách khắc phục nó ra sao? Hãy cùng Healthy đi tìm câu trả lời nhé.
Rối loạn nội tiết có khả năng xảy ra ở cả nam và nữ ở bất kỳ lứa tuổi nào. Ngoài tuổi tác hay một số thói quen thường gặp là nguyên nhân gia tăng nguy cơ rối loạn nội tiết tố, tình trạng này còn có thể do nhiều bệnh lý khác.
- Rối loạn nội tiết là gì?
Rối loạn nội tiết hay rối loạn hormone sẽ xảy ra khi có quá nhiều hoặc quá ít hormone trong máu. Cả nam giới và nữ giới đều có thể bị ảnh hưởng bởi sự mất cân bằng hormone insulin, steroid, hormone tăng trưởng và adrenaline. Thường thì, phụ nữ có thể sẽ gặp phải 2 loại mất cân bằng là: mất cân bằng về estrogen và progesterone, trong khi đàn ông thường gặp phải sự mất cân bằng về hormone testosterone.
Rối loạn nội tiết tố là tình trạng có quá nhiều hoặc quá ít hormone trong máu
Nội tiết tố (Hormone) là các hợp chất hóa học được sản xuất ra trong hệ nội tiết của cơ thể con người. Hormone sẽ di chuyển theo dòng máu đến các tế bào và cơ quan, phát tín hiệu hoạt động cho các cơ quan. Chúng có tác dụng giúp điều hòa các hoạt động quan trọng của cơ thể như:
- Nhịp tim, thân nhiệt, chu kỳ giấc ngủ
- Tâm trạng và mức độ căng thẳng
- Sự tăng trưởng và phát triển cơ thể
- Chu kỳ sinh sản và chức năng sinh dục
- Quá trình chuyển hóa và cảm giác thèm ăn
Nội tiết tố giúp điều hòa cơ thể và kích thích hoạt động, chức năng của các cơ quan trong cơ thể người
Các tuyến nội tiết là các tế bào chuyên sản xuất, lưu trữ và giải phóng hormone vào máu. Có nhiều tuyến nội tiết nằm rải rác khắp cơ thể kiểm soát các cơ quan khác nhau như:
- Tuyến tùng
- Tuyến yên
- Tuyến dưới đồi
- Tuyến thượng thận
- Tuyến giáp và tuyến cận giáp
- Tuyến sinh dục (tinh hoàn và buồng trứng)
Các tuyến nội tiết trong cơ thể người
Hầu như, hormone liên quan đến hoạt động bình thường của tất cả các cơ quan trong cơ thể thế nên sự mất cân bằng nội tiết tố dù nhỏ cũng có thể ảnh hưởng đến sức khỏe tổng thể của bạn.
2. Nguyên nhân gây rối loạn nội tiết
Các thói quen trong lối sống sinh hoạt hàng ngày hoặc các yếu tố môi trường là nguyên nhân chính gây nên sự mất cân bằng nội tiết tố. Các nguyên nhân thường gặp chính là:
- Thừa cân, chán ăn
- Hóa trị và xạ trị
- Căng thẳng kéo dài
- Lạm dụng thuốc tránh thai
- Lạm dụng thuốc steroid đồng hóa
- Chế độ ăn uống và dinh dưỡng kém
- Tiếp xúc với các chất độc tố, chất ô nhiễm và hóa chất gây rối loạn nội tiết như thuốc trừ sâu, thuốc diệt cỏ…
Căng thẳng lâu dài khiến hệ thống nội tiết rối loạn
Một số tình trạng bệnh lý cũng dẫn đến rối loạn nội tiết như:
- Tiểu đường tuýp 1 và 2
- Khối u trong tuyến yên
- Bướu cổ do thiếu i ốt
- Viêm tụy di truyền
- Suy giáp (tuyến giáp hoạt động kém)
- Cường giáp (tuyến giáp hoạt động quá mức)
- Tăng đường huyết (sản xuất glucagon quá mức)
- Hạ đường huyết (nhiều insulin hơn glucose trong máu)
- Sản xuất quá mức hoặc sản xuất thiếu hormone tuyến cận giáp
- Hội chứng Cushing (nồng độ hormone cortisol cao)
- Bệnh Addison (nồng độ cortisol và aldosterone thấp)
- Khối u lành tính và u nang ảnh hưởng đến tuyến nội tiết
- Tăng sản tuyến thượng thận bẩm sinh (nồng độ cortisol thấp)
- Phản ứng dị ứng hoặc nhiễm trùng nghiêm trọng
- Hội chứng Turner (ở nữ chỉ có một nhiễm sắc thể X hoạt động)
- Hội chứng Prader-Willi (một căn bệnh rối loạn hiếm gặp dẫn đến một số vấn đề về thể chất, tâm thần và hành vi ở trẻ)
3. Dấu hiệu rối loạn nội tiết
Nổi mụn nhiều là một trong những dấu hiệu mất cân bằng nội tiết, ảnh hưởng đến vẻ ngoài của người phụ nữ
Do đặc điểm giới tính nên nam và nữ giới sẽ có những nguyên nhân và dấu hiệu rối loạn nội tiết tố không giống nhau.
Dấu hiệu rối loạn nội tiết nữ:
Đầu tiên là các dấu hiệu rối loạn nội tiết tố tự nhiên phụ nữ sẽ trải qua ở một số giai đoạn như: Dậy thì, hành kinh, tiền mãn kinh và mãn kinh, mang thai, sinh nở và cho con bú. Các dấu hiệu rối loạn nội tiết ở nữ giới điển hình như:
- Mãn kinh sớm
- Gặp phải các bệnh về cơ quan sinh sản: Ung thư buồng trứng, buồng trứng đa nang, suy buồng trứng sớm
- Khó tiêu, tăng cân
- Vô sinh, âm đạo khô, kinh nguyệt không đều
- Ngực căng, sung, giọng nói trầm hơn
- Tóc dễ gãy, rụng nhiều
- Táo bón hoặc tiêu chảy
- Xương trở nên yếu, giòn
- Da nhăn nheo, nám, tàn nhan nhiều
- Bốc hỏa, đổ mồ hôi nhiều về đêm
- Xuất huyết âm đạo không phải do hành kinh
- Mụn trứng cá nhiều trước hoặc trong kỳ kinh nguyệt
- Lông mọc bất thường trên mặt, cổ, ngực hoặc lưng
Dấu hiệu rối loạn nội tiết nam
Nam giới cũng trải qua giai đoạn mất cân bằng nội tiết tố tự nhiên trong suốt cuộc đời như khi bước vào độ tuổi dậy thì hoặc trong suốt quá trình trưởng thành.
Đàn ông có các cơ quan và chu kỳ nội tiết khác với phụ nữ nên sự rối loạn nội tiết tố nam cũng khác biệt. Nguyên nhân gây mất cân bằng nội tiết ở nam giới thường là do ung thư tuyến tiền liệt hoặc suy chức năng tuyến sinh dục nam do hormone testosterone thấp. Các dấu hiệu rối loạn nội tiết tố nam thường là:
- Căng ngực, mô vú phát triển quá mức
- Loãng xương
- Rối loạn cương dương
- Giảm ham muốn tình dục
- Giảm số lượng tinh trùng
- Giảm khối lượng cơ bắp
- Giảm sự phát triển của lông trên cơ thể
Nguyên nhân gây mất cân bằng nội tiết ở nam giới thường là do ung thư tuyến tiền liệt hoặc suy chức năng tuyến sinh dục nam do hormone testosterone thấp
4. Cách điều trị rối loạn nội tiết
Khi xác định cơ thể bị rối loạn nội tiết, bạn có thể dùng thuốc dưới sự chỉ định của bác sĩ hoặc sử dụng các liệu pháp tự nhiên để kiểm soát tình trạng rối loạn nội tiết tố. Cách điều trị mất cân bằng nội tiết tố sẽ thay đổi tùy thuộc vào nguyên nhân và giới tính.
Đối với nữ giới
Sử dụng hợp lý các loại thuốc tránh thai hoặc thuốc đăc trị để kiểm soát nội tiết tố hoặc kiểm soát sinh sản
- Kiểm soát nội tiết tố hoặc kiểm soát sinh sản: Đối với những ai chưa có ý định mang thai, các loại thuốc tránh thai có chứa các dạng estrogen và progesterone giúp điều chỉnh chu kỳ kinh nguyệt không đều. Bạn có thể dùng thuốc tránh thai dưới dạng thuốc viên, thuốc tiêm, miếng dán tránh thai hay vòng tránh thai… để điều trị rối loạn nội tiết tố.
- Sử dụng các loại thuốc đặc trị các triệu chứng rối loạn, kiểm soát nội tiết tố như: Eflornithine (Vaniqa), thuốc kháng androgen, Clomiphene (Clomid) và letrozole (Femara),…
Đối với nam giới
Thuốc testosterone: Gel và miếng dán có chứa testosterone có thể giúp giảm các triệu chứng của suy tuyến sinh dục nam như nồng độ testosterone thấp do dậy thì muộn.
Giải pháp tự nhiên điều trị rối loạn nội tiết:
Ăn uống khoa học: Bạn cần thực hiện một chế độ dinh dưỡng cân bằng để duy trì cân nặng ổn định hợp lý. Đồng thời cũng cần tránh các món ăn có tính cay nóng quá mức do có thể dẫn đến tình trạng bốc hỏa. Đường, carbohydrate tinh chế và các thực phẩm đóng gói cũng có thể gây rối loạn nội tiết tố nên bạn cần hạn chế.
Ăn uống khoa học, lành mạnh cũng giúp cơ thể cân bằng nội tiêt tố hiệu quả
Giảm căng thẳng: Căng thẳng chính là một trong những yếu tố tác động khiến bạn dễ bị rối loạn nội tiết tố và nổi mụn. Bạn nên sắp xếp lại lịch làm việc và dành thời gian nghỉ ngơi để cơ thể phục hồi năng lượng.
Tập thể dục thường xuyên: Các bài tập yoga hoặc thiền nhẹ nhàng sẽ giúp bạn không chỉ khỏe khoắn mà còn giúp da và tóc khỏe đẹp hơn.
Vệ sinh cá nhân tốt: Vệ sinh sạch sẽ là điều vô cùng cần thiết, nhất là ở những khu vực có nhiều dầu tự nhiên như mặt, cổ, lưng và ngực. Bạn cũng có thể sử dụng sữa rửa mặt, kem hoặc gel bôi trị mụn trứng cá để giảm tình trạng mụn tiến triển nặng.
Chế biến thực phẩm an toàn: Bạn hãy thay thế chảo chống dính cũ thường xuyên, sử dụng hộp thủy tinh để lưu trữ hay hâm nóng thức ăn và đồ uống. Hãy nhớ là tuyệt đối không sử dụng hộp nhựa trong lò vi sóng để chế biến thực phẩm.
Sử dụng các sản phẩm chứa các chất bổ sung tự nhiên có thể điều trị rối loạn hormone như: Nhân sâm, thiên ma, đương quy, cỏ ba lá đỏ, dầu hoa anh thảo, trinh nữ hoàng cung, lô hội, ích mẫu,…
Sản phẩm giúp cân bằng nội tiết tố nữ Healthy Women
Nếu cần bạn có thể tham khảo sản phẩm cân bằng nội tiết tố nữ HEALTHY WOMEN của tập đoàn CENTER. Sản phẩm chứa các thành phần tự nhiên, an toàn cho sức khỏe như: Trinh nữ hoàng cung, mầm đậu nành, ích mẫu, hương phụ, sâm tố nữ, đương quy,… có công dụng hiệu quả trong việc hỗ trợ bổ sung nội tiết tố cho cơ thể đã được các chuyên gia chứng nhận. Giúp bạn giảm thiểu các tình trạng như kinh nguyệt không đều, mất ngủ, bốc hỏa, giảm ham muốn tình dục, thiếu máu, xanh xao,…
Rối loạn nội tiết, đặc biệt là ở nữ giới, luôn là nỗi lo lắng của rất nhiều người. Nếu biết cách điều chỉnh lại lối sống sinh hoạt kết hợp một số biện pháp điều trị, bạn sẽ nhanh chóng lấy lại sự cân bằng cho cơ thể. Hy vọng bài viết của nhà Healthy sẽ mang đến cho bạn nhiều thông tin bổ ích. Đừng ngần ngại liên hệ với chung tôi qua số Hotline 1900272798 nếu có thắc mắc nhé.